Projenin Adı : Mesleki Eğitim, Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığı Merkezi Projesi
Uygulayıcı Kurum : İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği
Ortak : İstanbul Bilumum Madeni Eşya Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği
Projenin Amacı : İşletmelerde stajyer, çırak ve kalfa olarak çalışan gençlerin kariyerlerini planlamaları amacıyla desteklenmesi, bunun yanında meslek seçimi aşamasında bulunan ilk ve ortaöğretim öğrencilerine yönlendirme ve rehberlik desteği sağlanarak mesleki eğitime ilginin arttırılması ve okuldan mesleki eğitime ve iş hayatına geçişlerin bilinçli olmasına katkı sağlanmasıdır.
Projenin Kaynağı : İstanbul Kalkınma Ajansı
Tarih : 15.12.2012 – 14.12.2013
Projenin Son Durumu : Proje başarı ile tamamlanmıştır.
İSTKA desteği ile Proje lideri İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği ile proje ortağı İstanbul Bilumum Madeni Eşya Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği bünyesinde iki Mesleki Eğitim Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığı Merkezi kurulacaktır. Projenin bitmesini müteakiben söz konusu kuruluşlar kendi imkanları ile bu Merkezleri aktif olarak işletmeye devam edeceklerdir.
NEDEN KURULDULAR YA DA HANGİ İHTİYAÇTAN DOĞDULAR?
Türkiye nüfusunun yaklaşık beşte birini barındıran İstanbul, Türkiye’nin ekonomik ve sosyal gelişiminin merkezidir. İstanbul’da gençlerin karşılaştığı en önemli sorunlardan biri işsizliktir. İstanbul’da genç işsizlik oranı 2010 yılında %22,9 olup genel işsizlik oranı olan %14,3’ten oldukça yüksektir. Bu durumdan en çok genç kadınların etkilendiği görülmektedir.
İşgücü piyasası ihtiyaçlarına göre uyarlanmış kaliteli eğitim sistemi ve iş yaratan bir piyasa genç istihdamının artırılmasında gereklidir. Bunun yanında gençlerin bilgi ve becerileri ile uyumlu işlere yönlendirilmesi ile okuldan işe geçiş süresinin kısaltılmasında mesleki danışmanlık ve rehberlik faaliyetleri önemli bir yer tutmaktadır.
Öte yandan; özellikle örgün mesleki eğitim süresince öğrenilen bilgiler, bireylerin bilim ve teknolojideki hızlı gelişmelerin yol açtığı değişimlere ve yeni ihtiyaçlara uyum sağlaması için yeterli olamamakta, kişinin kendini geliştirmesi ve bilgilerini sürekli yenilemesi ancak hayat boyu öğrenme ile mümkün olabilmektedir. 2010-2013 İstanbul Bölge Planında eğitime erişimin ve eğitim kalitesinin artırılması stratejik amacı içerisinde toplumun hayat boyu öğrenme sürecine dâhil edilmesine vurgu yapılmaktadır.
Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013) eğitim ve istihdam ilişkisinin önemini ortaya koyarak; ekonominin ve işgücü piyasasının talebine cevap verecek şekilde özellikle gençlerin istihdam edilebilirliğini artıracak yeni mekanizmalara ihtiyaç duyulduğuna işaret etmektedir. Aktif işgücü politikalarının; işgücü yetiştirme, mesleki eğitim ve işgücü uyum programlarını, mesleğe yöneltme, mesleki danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinin sunulmasını, iş arama stratejilerinin geliştirilmesini, işsizler, özürlüler, kadınlar ve gençler gibi dezavantajlı grupların iş bulmasını, girişimcilik eğitimlerini ve istihdam garantili eğitim programlarını kapsadığı belirtilmiştir. 2010-2013 İstanbul Bölge Planı’nda yer alan işsizliğin azaltılması stratejik amacı; eğitim-istihdam ilişkisinin güçlendirilmesi, aktif işgücü programlarının işgücü piyasasının ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilmesi ve istihdam imkanlarının artırılması suretiyle başta genç ve kadınlarda olmak üzere işsizliğin azaltılmasını temel amaç olarak benimsemiştir.
Bu stratejiye ulaşmak için belirlenen hedefler içerisinde ise; işgücü piyasasına katılımlarını kolaylaştırmak üzere gençlerin bilgi, beceri ve yeteneklerinin geliştirilmesi, eğitimden istihdama geçiş sürelerinin kısaltılması ve genç işsizliğinin azaltılması yer almaktadır. Bu bağlamda, gençlerin günümüz ve gelecek işgücü piyasalarında yer alması, beceri ve niteliklerinin geliştirilerek yüksek katma değer üreten sektörlerde konumlandırılmaları Bölgenin küresel rekabetçiliğinin artırılmasına temel oluşturacaktır.
İstanbul ilinde mesleki eğitim sistemi içinde bulunan gençlerin sayısına bakıldığında örgün mesleki eğitimde yaklaşık 250.000 öğrenci bulunduğu, çıraklık eğitiminde ise yaklaşık 35.000 öğrencinin meslek öğrendiği görülmektedir. 1 milyona yakın işletmenin bulunduğu İstanbul ili için mesleki eğitim içinde bulunan gençlerin oranı son derece düşüktür.
Öte yandan gençlerin mesleki eğitime yönelmesini ve meslek sahibi olmasını sağlayacak danışmanlık ve eğitim hizmetleri de son derece sınırlıdır. Örgün eğitimin çeşitli kademelerinde bu konu ile ilgili faaliyetler bulunmakla birlikte, öğretmen ve müfredat yetersizliği nedeniyle yaygın olarak bu hizmet sağlanamamaktadır. Nitekim İstanbul Bölge Planında da bu eksiklik vurgulanmakta ve bu Programın ana önceliklerinden biri mesleki yönlendirme ve rehberlik olarak ön plana çıkarılmaktadır. Sonuç olarak gençlerin mesleki rehberlik ve yönlendirme hizmetlerine erişimlerinde ciddi bir ihtiyaç bulunmaktadır.
Öte yandan yaygın eğitim faaliyetleri kapsamında kurum sayısı ve belge alan kursiyer sayısı ise İstanbul nüfusu ile karşılaştırıldığında oldukça düşük seviyede kalmaktadır. Bununla birlikte, mevcut işgücünün niteliklerinin yükseltilmesi ve ekonomi piyasasının beklentilerini karşılayacak kalifiye işgücünün yetiştirilebilmesi için halihazırda muhtelif kurumlarca verilen eğitimlerin, daha planlı bir şekilde ele alınması gerekmektedir.
İş hayatına atılmanın eşiğinde bulunan gençlerin başarılı bir kariyer gelişimi planlamaları için çeşitli yönlerden desteğe ihtiyaçları bulunmaktadır. Özellikle meslek liselerinde ve mesleki eğitim merkezlerinde kayıtlı bulunan öğrencilere geleceklerini planlama ve iş hayatında başarılı olabilmeleri için sağlanan eğitim ve danışmanlık desteği yok denecek kadar sınırlıdır, Bu destekler daha çok üniversite düzeyinde eğitim gören gençlere yönelik olarak verilmektedir. Projenin hedef kitlesi içinde bulunan gençlerin kolay ulaşabilecekleri, eğitim süreçleri ile uyumlu olarak sağlanan, ihtiyaç odaklı eğitim ve danışmanlık desteğine ihtiyacı bulunmaktadır. Bu desteğin işletmelerin bağlı olduğu meslek kuruluşları tarafından verilmesi iş hayatının beklentilerine uygun niteliklerin gençler tarafından kazanılmasına imkan sağlayacağından çok daha verimli olacaktır. Bu yönüyle meslek kuruluşlarında bu konuda kapasite geliştirme önem ve öncelik taşımaktadır.
Çalışma hayatında bulunan gençlerin çalışma şartları gereği bu hizmetler sağlansa bile ulaşmaları güç olabilmektedir. Gençlere verilecek eğitim ve danışmanlık desteğinin zaman ve mekana bağlı olmaksızın sunulması fırsat eşitliğinin sağlanması açısından zorunlu hale gelmiştir.
KIMLERE HIZMET VERECEKLER?
Merkezler öncelikle İSTESOB ve İMESOB’a üye esnaf-sanatkar işletmelerinde çalışan ve/veya stajer/çırak-kalfa olarak mesleki eğitim gören gençlere hizmet vermek üzere kurulmuşlardır.
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında, mesleki eğitim sistemi içinde meslek öğrenen gençlerin (çırak, kalfa ve meslek lisesi öğrencileri) iş hayatlarında başarılı olabilmelerine imkan sağlayacak mekanizmalar yeterli düzeyde değildir. Bu mekanizmalar daha çok üniversite öğrencilerine yönelik olarak kurulmaktadır. Hedef grup genellikle gelir seviyesi düşük, genel eğitimde yeterince başarılı olamamış, bu nedenle mesleki eğitimi tercih etmiş bir kesim olarak algılanmaktadır. Toplumda mesleki eğitime ve özellikle çıraklık eğitimine ilişkin olarak olumsuz bir bakış açısı bulunmaktadır. Bu olumsuz bakış açısı hedef grubun iş hayatında başarılı olması ile aşılabilecektir.
Mesleki eğitim sistemi içinde bulunan gençlerin gelir seviyeleri düşüktür. Dolayısıyla bu gençlerin kişisel ve mesleki gelişimlerini sağlayacak ücretli hizmetlere ulaşımları çoğu kez mümkün olmamaktadır. Ancak gençlerin iş hayatındaki başarıları, özellikle günümüz koşullarında hayat boyu öğrenme yaklaşımı doğrultusunda kendilerini geliştirmeleri ile doğrudan bağlantılıdır. Ekonomik imkanları ve zamanları kısıtlı olan hedef gruba bu Merkezler vasıtasıyla verilecek ihtiyaç odaklı destekler fırsat eşitliği sağlayacak, aynı zamanda gençlerin istihdam edilebilirliğini arttıracaktır.
Merkezler ayrıca mesleki tanıtım ve yönlendirmeye ihtiyaç duyan ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine de hizmet sunacaktır. ilköğretim ve ortaöğretim öğrencileri ise mesleki eğitime yönlendirme ve rehberlik hizmetlerine yetersiz ulaşabildiği bir kitledir. Meslek kuruluşu ve eğitim camiası işbirliği içinde verilecek bu hizmet meslek seçimi aşamasında bulunan gençlerin bilinçli tercihler yapmasına imkan sağlayacaktır.
NE TÜR HİZMETLER VERECEKLER?
Mesleki Eğitim Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığı Merkezlerinde;
* Yüz yüze danışmanlık hizmetleri ve
* Uzaktan danışmanlık hizmetleri
verilecektir. Bu kapsamda:
1) Mesleki eğitim, hayat boyu öğrenme, mesleki yönlendirme, rehberlik, kariyer danışmanlığı, meslek tanıtımları, girişimcilik alanlarında broşürler, rehberler, meslek bilgi dosyaları, meslek tanıtım filmleri, vb. vasıtasıyla hedef kitle birebir bilgilendirilecektir. Bu kapsamda Merkezlerde hedef kitlelerin yararlanmasına sunulmak üzere 4 ayrı set oluşturulacaktır.
- Kariyer Danışmanlığı Seti: Bu sette
– Sürekli yeni beceriler öğrenmeyi sürdürme
– Değişim ve belirsizlikleri tolere edebilme
– Farklı özellikteki insanlarla etkili iletişim kurabilme ve birlikte çalışabilme
– Hızlı değişen iş dünyasının taleplerine uyum sağlayabilme
– Mesleki bilgileri elde etme ve etkili kullanabilme
gibi yeterliliklere sahip olmayı sağlayacak konular yer alacaktır.
- Meslek Tanıtım Seti: En fazla istihdam yaratan ve gençlerin ilgi duyduğu ana sektörler altındaki temel meslekler görsel ve yazılı materyaller ile tanıtılacaktır.
- Mesleki Eğitim Seti: Bu set ile mesleki eğitim sistemi tanıtılacak, mesleki eğitim sisteminin sağladığı yararlar ve süreç sonunda elde edilen kazanımlara yer verilecektir.
- Mesleki Yönlendirme ve Rehberlik Seti: Bu sette meslek seçimi ile ilgili olarak değişik yöntemler tanıtılacaktır.
2) Danışmanlık hizmetlerinin internet ortamında verilmesi amacıyla web sayfası tasarlanması: Birebir hizmetlerde kullanılan materyaller bilgisayar ortamına taşınarak yararlanıcılara uzaktan internet ortamında hizmetlere erişimlerine imkan sağlanacaktır.
3) İlköğretim ve ortaöğretim okullarında mesleklerin tanıtımı faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi: İldeki okullarla işbirliği yapılarak hazırlanan görsel ve yazılı dokümanlar ve diğer yöntemlerle (kariyer günleri gibi) okullara gidilerek mesleklerin tanıtımı faaliyetleri gerçekleştirilecektir.
“MESLEKİ EĞİTİM, REHBERLİK VE KARİYER DANIŞMANLIĞI MERKEZİ PROJESİ” TANITILDI
İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği’nin (İSTESOB), İstanbul Kalkınma Ajansı’nın (İSTKA) desteği ile başlattığı “MESLEKİ EĞİTİM, REHBERLİK VE KARİYER DANIŞMANLIĞI MERKEZİ” Projesi Wow Hotel’de tanıtıldı. İSTKA tarafından, Çocukların ve Gençlerin Girişimcilik, Beceri ve Geleceklerini Destekleme Mali Destek Programı’na yönelik uygulamaya konulan projenin ayrıntıları esnaf odaları yöneticilerine sunuldu.
Tanıtım toplantısında gençlerin mesleki eğitime özendirilmesi konusundaki yenilikler bir görsel sunumla aktarıldı.
Tanıtım toplantısında da konuşan İSTESOB Başkanı Faik Yılmaz projenin genel amacını, öğrencilerin okuldan mesleki eğitime ve iş hayatına geçişlerinin bilinçli olmasını sağlamak şeklinde yorumladı. Yılmaz, işyerlerinde stajer, çırak ve kalfa olarak çalışan gençlerin kariyerlerini planlamaları için desteklenmesi, meslek seçimi aşamasında bulunan öğrencileri yönlendirme ve rehberlik desteği sağlanarak mesleki eğitime ilginin arttırılmasının da amaçlandığını belirtti.
Tanıtım toplantısında konuşan Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Esnaf ve Sanatkarlar Genel Müdürü Aytekin Yalçın da böyle bir eğitim programını başlattığı için İstanbul esnaf teşkilatını kutlarken, bu projelerin ülkenin geleceğine büyük katkı sağlayacağını söyledi. Yalçın, bu projenin Türkiye’deki tüm illere örnek olması dileğinde bulundu.
Eğitim koordinatörleri de projenin özel amacını ; İstanbul’daki esnaf ve sanatkar işletmelerinde stajer, çırak ve kalfa olarak istihdam edilen gençlerin mesleki eğitim, mesleki rehberlik, kariyer danışmanlığı ve girişimcilik konularında desteklenmesi yoluyla iş hayatında başarılarını arttırmak ve hayat boyu öğrenme kültürünü gençler arasında yaygınlaştırmak olarak dile getirdiler.
Proje, daha bilgili, becerili, özgüveni yüksek, toplumsal sorunlara daha duyarlı ve sorunlara çözüm üretme kapasitesi gelişmiş gençler yetiştirmeyi hedefliyor.
Projenin teknik detayları şöyle sıralanıyor:
Beklenen Sonuçlar
1- İstanbul ilinde sayısal olarak en fazla işletmenin üye olduğu İSTESOB ve İstanbul Madeni Eşya Sanatkarlar Odaları Birliği’nde (İMESOB) stajer, çırak ve kalfalar ile meslek seçimi aşamasında bulunan ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine Proje kapsamında bulunan alanlarda danışmanlık desteği verilmesi konusunda kurumsal kapasite gelişecektir.
2- Stajer, çırak ve kalfaların mesleki eğitim, kişisel gelişim ve kariyer danışmanlığı hizmetlerine daha etkin ve ihtiyaç odaklı ulaşmaları sağlanarak iş hayatında yaşadıkları sorunlar azaltılacaktır.
3- Çocukların meslekleri tanıması sağlanarak bilinçli meslek seçimine katkıda bulunulacaktır.
4- Gençlerin danışmanlık desteklerine zaman ve mekan sınırlaması olmaksızın elektronik ortamda erişimleri sağlanarak, bu hizmetlerden çalışma koşulları nedeniyle yararlanamayan gençlere ulaşılması sağlanacaktır.
5- Gençlerin iş hayatında başarılı olma yönündeki beklentileri tespit edilerek bu alandaki bilgi ve veri eksikliği giderilecektir.
Temel Faaliyetler
1- Danışmanlık merkezlerinin fiziki olarak hizmete hazır hale getirilmesi
2- Gençlerin iş hayatında daha başarılı olmak yönündeki beklentilerini tespit etmek amacıyla anket yapılması
3- Danışmanlık verilecek alanlarda bilgi bankası oluşturulması
4- Danışmanlık verilecek alanlarda broşür, kitapçık, film vb. yazılı ve görsel dokümanların hazırlanması ve basımı
5- Danışmanlık hizmetlerinin internet ortamında verilmesi amacıyla web sayfası tasarlanması
6- İlköğretim ve ortaöğretim okullarında mesleklerin çocuklara tanıtımı faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi
7- Girişimcilik eğitimi verilmesi
- Tespit edilen ihtiyaçlar doğrultusunda seçilecek alanlarda gençlere kısa süreli eğitim programları düzenlenmesi
Danışmanlık Faaliyetleri
1-Danışmanlık verilecek alanlarda bilgi bankası oluşturulması
· Mesleki eğitim, mesleki yönlendirme, rehberlik, kariyer danışmanlığı, meslek tanıtımları gibi proje konusu ile doğrudan ve dolaylı olarak bağlantılı olan konu başlıklarında bilgi bankası oluşturulacaktır.
· Bu kapsamda ilgili kurum ve kuruluşlardan ve üniversitelerden bilgi ve doküman temin edilecektir.
· Eksik kalan konularda bilgilendirme dokümanları hazırlanacaktır.
2-Danışmanlık verilecek alanlarda broşür, kitapçık, film vb. yazılı ve görsel dokümanların hazırlanması ve basımı
· Mesleki eğitim, mesleki yönlendirme, rehberlik, kariyer danışmanlığı, meslek tanıtımları alanlarında broşürler, meslek bilgi dosyaları, rehberler hazırlanacaktır.
· Bu kapsamda 4 ayrı set oluşturulacaktır.
· Kariyer danışmanlığı setinde;
– Sürekli yeni beceriler öğrenmeyi sürdürme
– Değişim ve belirsizlikleri tolere edebilme
– Farklı özellikteki insanlarla etkili iletişim kurabilme ve birlikte çalışabilme
– Hızlı değişen iş dünyasının taleplerine uyum sağlayabilme
– Mesleki bilgileri elde etme ve etkili kullanabilme
gibi yeterliliklere sahip olmayı sağlayacak konular yer alacaktır.
· Meslek tanıtımları setinde ana meslek grupları belirlenecek ve bunların altında en çok istihdam alanı bulunan mesleklerin tanıtımı yapılacaktır.
· Mesleki eğitim setinde mesleki eğitim sistemi tanıtılacak, mesleki eğitim sisteminin sağladığı yararlar ve süreç sonunda elde edilen kazanımlara yer verilecektir.
– Mesleki yönlendirme ve rehberlik setinde meslek seçimi ile ilgili olarak yöntemler tanıtılacaktır.
· Hazırlanacak dokümanların kolay anlaşılır olmasına özen gösterilecektir.
· Görsel materyaller kapsamında meslek tanıtım filmleri hazırlanacaktır. 10 ana sektörde hazırlanacak olan filmler okullarda meslek tanıtım günlerinde kullanılacak, merkezlerde de sürekli olarak gösterilecektir.
3-Danışmanlık hizmetlerinin internet ortamında verilmesi amacıyla web sayfası tasarlanması
· Hazırlanan basılı materyallerin tümünün internet ortamında erişimini sağlayacak şekilde internet sayfası tasarlanacaktır.
· İnternet sayfasında sorulara cevap verecek şekilde erişim bulunacaktır.
· İnternet sayfasına İSTESOB v e İMESOB internet sayfalarından erişim sağlanacaktır.
· İnternet sayfasının sosyal paylaşım sitelerinde tanıtımı yapılacaktır.
4-İlköğretim ve ortaöğretim okullarında mesleklerin tanıtımı faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi
· 5 ilköğretim ve ortaöğretim okulunda meslek tanıtım günleri düzenlenecektir.
· İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile işbirliği içinde okul seçimi yapılacaktır.
· Hazırlanan tanıtım filmleri toplantılarda gösterilecektir.
· Meslek tanıtım günlerinde gençlere eğitimciler ve iş hayatının içinde olan İSTESOB ve İMESOB üyesi işletmelerin temsilcileri tarafından kısa süreli sunumlar yapılacaktır.
· Toplantılarda hazırlanan basılı materyallerin dağıtımı yapılacaktır.
· Gençlere promosyon malzemeleri (şapka, anahtarlık vb.) dağıtımı yapılacaktır.
· İSTESOB ve İMESOB bünyesinde kurulacak merkezler gençlere tanıtılarak bu merkezlerden alabilecekleri hizmetler hakkında bilgi verilecektir.
5-Tespit edilen ihtiyaçlar doğrultusunda seçilecek alanlarda gençlere kısa süreli eğitim programları düzenlenmesi
· Projenin başında yapılacak anketin analizi sonunda ortaya çıkacak ihtiyaç alanlarında gençler için kısa sureli eğitim programları düzenlenecektir.
· Bu kapsamda eğitim verilecek temel konular kişisel gelişim programları olacaktır.
· Proje süresince toplam 12 eğitim program düzenlenecektir