Ahi Evran yaptığı çalışmalarla saygı ile anılan ve halk tarafından çok sevilen bir kişiydi.
Ahi Evran tarafından kurulan Ahilik Teşkilatının güçlenmesi ve Türkmenler tarafından destek görmesi işgal güçlerinin yani düşmanlarının dikkatini çekmişti.
Selçuklu Sultanı IV. Kılıç Aslan (saltanatı 1257-1266) işgalci Moğol güçleri ile iş birliği yaparak kendisi için tehlike olduğunu düşündüğü Türkmen ve Ahileri baskı altına almak istemişti. Moğollar bu duruma itiraz eden Türkmen ve Ahi güçlerine Kırşehir’de saldırmışlardı. Bu saldırı sonucunda Ahi Evran 1261 yılında 93 yaşında iken şehit düşmüştür.
ÖLÜMÜNDE GÖKLERDE YAS TUTTU
Ahi Evran şehit olsa da bilgi, güzel ahlak ve çalışmak üzerine kurulmuş olan Ahilik sistemi yüz yıllar boyunca varlığını sürdürmüştür
Ahi Evran’ın şehit olduğu gün Ay tutulması yaşanmıştır. Bu gök bilim olayını Kırşehir’in o dönem kültür adamlarından biri olan Gülşehri’nin “Keramat-ı Ahi Evran” adlı eserinden öğreniyoruz. Ayrıca Ahi Evran’ın şehit edildiği sırada onunla beraber savaşan ve şehit edilen Mevlana’nın oğlu Alaeddin için yazılan şiirde de ay tutulması olayı geçmektedir.
Gök bilimcilerinde varlığını desteklediği 1261 yılında yaşanan Ay tutulması ile Ahi Evran’ın ölüm tarihi kesin olarak belirlenmiştir.
Ay’ın tutulması yani; Ay’ın Güneşin ışığını yansıtamaması olayı Ahi Evran’ın ölü mü ile ilişkilendirilmiştir. Ayında bu ulu kişinin ölümüne dayanamayarak yas tuttuğu söylencesi doğmuştur.
AY TUTULMASI VE KÜLTÜREL OLARAK AY TUTULMASINA VERİLEN ANLAM
Ay tutulması; Dünyanın uydusu olan Ayın, Dünyanın gölgesinde kalarak güneş ışıklarıyla aydınlanamamasına denir.
Dünyamıza en yakın gök cismi olan Ay Dünyadan 384-400 km uzaklıkta yer alır. Dünyanın etrafında dönüşünü 28 günde tamamlar. Dünyadaki gel git olayı Ayın çekim gücünden kaynaklanır. Ay, insanlar için her zaman önemli olmuştur. Tarih boyunca hemen her toplumun masallarında, destanlarında yer almıştır. Ay tutulmasına olumsuz anlamlar yüklenmiştir. Türk kültüründe Ay tutulması, kötü ruhların Ayı yutmaya çalışması olarak yorumlanmıştır.
